همه چیز درباره موزاییک (بخش دوم)

شیوۀ صحیح و اصولی زیرسازی؛  قبل از شروع هرگونه كف‌سازي می‌بایست بستر مناسب برای اجرای نقشه‌ها آماده شود. همان‌گونه که تاکنون بیان شد، پیش از اقدام به انجام عملیات كف‌سازي باید عملیات عایق کاری نیز در دستور کار قرار گیرد. اما اگر فضای مورد نظر در زيرسازي دارای عايق رطوبتي باشد می‌بایست عملكرد صحيح و درست عايق‌ها توسط متخصصین این حوزه به صورت کامل و دقیق چك شوند. فراموش نکنید در حین اجرای کار باید همواره مراقب بود تا به عایق‌ها آسیبی وارد نشود.

در صورتی که در نقشه‌های اجرایی، تأسیسات خاصی مانند آبرو وجود داشته باشد باید به کنترل و پوشش موقت آن‌ها اقدام شود. در نظر داشته باشید که عموما در فضاهایی مانند نشیمن، پذیرایی و اتاق خواب تاسیسات مرتبط با آبرو در نظر گرفته نمی‌‍‌شود ولی در قسمت‌هایی مانند حمام، توالت، آشپزخانه و یا هر فضای دیگری در آن که امکان ریزش آب وجود داشته باشد باید مراقبت از این تأسیسات مهم از قبل پیش‌بینی شود.

در این مرحله لازم است که فضاها به صورت کامل و با دقت بیشتری اندازه‌گيري شوند و به صورت مداوم با نقشه‌ها و الگوهاي كفسازي طراحی شده، تطبيق داده شوند. چراکه مهم‌ترین مرحلۀ نصب را می‌توان همین مرحلۀ زیرسازی دانست.

در نظر داشته باشید که اجرای موزاییک به شکل مستقیم بر روی سطح خاک هرگز امکان پذیر نمی‌باشد.

 بدیهی است در صورتی که عملیات زیرسازی به صورت صحیح و اصولی انجام نشود امکان لق شدن هریک از موزاییک‌ها فراهم شده که در نتیجه منجر به لب‌پر شدن و یا شکستن آن‌ها خواهد شد.

جهت یک اجرای خوب باید زیرسازی کار مناسب و خوب باشد. بنابراین در ابتدا باید در قسمت سطح کف کار از مخلوط‌های کاملا طبیعی مانند شن و قلوه سنگ استفاده کنید. در صورتی که شما از انواع نخاله‌های ساختمانی در زیرکار و یا کف استفاده کنید مطمئن باشید که موزائیک‌ها در آینده دچار پدیدۀ نشست خواهند شد و هنگامی که پدیدۀ نشست رخ دهد، تمامی موزاییک‌ها به شکل بدی در آمده و اصطلاحا دفرمه می‌شوند.

لازم به‌ذکر است پس از آن‌که کف کار به صورت دقیق با مخلوط‌های طبیعی پر شد و زیرسازی مناسبی انجام گرفت، باید روی مخلوط‌ها را با آب پوشش دهید و سپس با یک غلطک یا کامپکت زیرسازی خود را به بالاترین حد تراکم برسانید.

شیب بندی و تراز؛ پس از انجام مراحل زیرسازی می‌بایست با استفاده از تجهیزات لازم مانند: شلنگ تراز و یا دوربین‌ مخصوص به انجام عملیات شیب بندی مشغول شوید. در این مرحله می‌بایست هدایت آب به خوبی انجام گیرد چرا که بزرگ‌ترین ضعف سنگ‌فرش‌های امروزی در اجرای آن و متاسفانه دقیقا در همین مرحله می‌باشد.

دقت داشته باشید که بعد از شیب‌بندی باید کف محوطۀ پروژه مورد نظر را به صورت کاملا دقیقی با ملات ماسه و سیمان پوشش دهید تا یک سطح کاملا صاف و هموار شکل گیرد. در اینجاست که اهمیت مرحلۀ اول بیش از پیش خود را نشان داده و اگر زیرسازی خوبی در مرحلۀ اول انجام نشود، در مرحلۀ دوم دچار مشکل خواهید شد.

ریختن ملات قبل از نصب؛ زمانی که زیرسازی به درستی انجام شد و سپس شیب بندی صورت گرفت و ملات روی آن نیز ریخته شد، نوبت به ریختن ملات اصلی قبل از نصب موزائیک می‌رسد.

یکی دیگر از مهم‌ترین قسمت‌های موزاییک‌کاری، ملات مورد استفاده برای نصب می‌باشد. گفتنی است که برای اجرای موزاییک به صورت کلی از دو مدل ملات به شرح زیر استفاده می‌کنند:

ملات اول: این ملات از ترکیب ماسه، سیمان، و آب به وجود می‌آید.

ملات دوم: این ملات از ترکیب سیمان سیاه، سیمان سفید، پودر سنگ، ماسه و آب به دست‌ می‌آید که باید شکل نهایی آن اصطلاحا به صورت عسلی باشد. نام دیگر این ملات در میان متخصصین این حوزه، چسب بتن نیز می‌باشد.

عسلی بودن شکل این ملات به این دلیل است که باید موزاییک‌ها را بر روی ملات قرار داده و با چکش لاستیکی به روی آن ضربه زد تا موزائیک به راحتی و به خوبی درون ملات فرو رفته و اتصال مناسبی با ملات زیرکار برقرار کند.

هم‌چنین از آن‌جایی‌ که در بسیاری از موارد لازم است تا برای پوشش کامل کف مورد نظر، موزاییک‌ها را برش داد و یا به تکه‌های کوچک‌تری تقسیم کرد و سپس آن‌ها را روی ملات قرار داد، باید فرصت گیرایی به اندازه‌ای باشد که در این فاصله ملات، خشک نشود.

برشکاری و روش‌های برش موزاییک؛ چهارمین مرحله از اجرا و نصب موزاییک برش‌کاری و تبدیل قطعات بزرگتر به قطعات کوچک‌تر می‌باشد. در موزاییک‌کاری یک اتفاق بسیار رایجی که همیشه رخ می‌دهد این است که در بعضی از نقاط به‌خصوص در گوشه‌ها، ابعاد موزاییک‌ها با ابعاد محوطۀ مورد نظر هم‌خوانی ندارد. بدیهی است که باید در این مرحله از عملیات برش‌کاری استفاده کرد.

لازم به ذکر است که روش‌های برش دادن موزاییک یکی از مهم‌ترین قسمت‌های این مرحله بوده که باید توسط افراد ماهر و باتجربه انجام شود چرا که درصورت اجرای غلط، ایجاد شدن ترک، خرابی و شکستگی در سطح موزاییک حتمی خواهد بود.

برای برش دادن سطح موزاییک‌ها، روش‌ها و شیوه‌های متفاوتی وجود دارد، اما پیش از انجام هریک از آن‌ها باید در ابتدا اندازه‌گیری‌های لازم به درستی انجام و سپس بر روی موزاییک‌ها علامت‌گذاری شود.

شیوه‌های مختلف عملیات برش‌کاری موزاییک به شرح زیر می‌باشد:

• برش‌کاری به روش دستی

در روش برش‌کاری به روش دستی، باید با توجه به ابعاد‌ی که از قبل تعیین شده و علامتی که روی موزاییک زده شده است با استفاده از یک تیشۀ مخصوص شروع به تراشیدن و یا خط انداختن موزاییک کرد درست به مانند الماس شیشه‌بری. اما هنگامی که تیشه به اندازه موردنظر، بدنۀ موزاییک را خط انداخت، کافی است تا با ضربات آرام و پیوسته، قسمت‌ اضافی را جدا کرد. این روش به دلیل آن‌که سنتی و چشمی انجام می‌شود بیشتر از سایر روش‌ها از درصد اشتباه و خطا برخوردار می‌باشد.

• برش‌کاری با استفاده از سنگ فرز

استفاده از سنگ فرز نه تنهای برای برش موزاییک بلکه برای برش دادن بسیاری از مصالح دیگر نیز کاربرد دارد. این روش نسبت به روش دستی بسیار دقیق‌تر بوده و البته مهارت برش‌کار نیز تاثیر زیادی در تمیزی کار خواهد داشت.

در این روش کافی است تیغۀ سنگ فرز را به‌صورت کاملا مستقیم بر روی قسمت‌های علامت زده شده حرکت داد تا برش لازم انجام و سپس موزاییک به قطعات کوچکتری تبدیل شود.

• برش‌کاری با استفاده از دستگاه برش موزاییک

دستگاه برش موزاییک صرفا برای عملیات برش‌کاری انواع موزاییک‌ها بوده و دقت بسیار بالایی را از خود به نمایش می‌گذارد. با این دستگاه به‌سادگی هرچه تمام‌تر می‌توان با قرار دادن قطعات موزائیک برروی تیغۀ آن، قسمت‌های علامت زده شده را برش داد.

مرحلۀ نهایی نصب موزاییک و قطعات برش خورده؛ در این مرحله کافی است پس از آن‌که موزاییک‌های برش خورده در کنار دیگر موزاییک‌ها قرار گرفت و چیده شد، به کمک یک چکش لاستیکی با زدن ضربات آهسته و پیوسته بر روی آن‌ها از قرار گرفتن قطعات درون ملات زیرکار اطمینان حاصل کرد.

لازم به توضیح است که زدن ضربه بر روی موزاییک‌ها باعث می‌شود تا ملات زیر کار از درز‌های کنار موزاییک‌ها نیز بیرون زده و فضای بین آن‌ها را بپوشاند. این عمل باعث می‌شود تا شرایط موزاییک‌ها را برای اجرای بندکشی نیز آماده کند.

بندکشی موزاییک‌ها؛ همان‎طور که می‌دانید، مرحلۀ آخر از اجرای موزاییک‌کاری، بندکشی اصولی و صحیح موزاییک‌ها می‌باشد. در این مرحله که حکم زیباسازی محوطه را دارد باید نهایت دقت را داشت تا به خوبی عملیات بندکشی انجام شود تا ظاهری آراسته را به محیط مد نظر هدیه کند.

به همین جهت است که همواره توصیه می‌شود تا برای انجام عملیات موزاییک‌کاری از یک استادکار و یا نصاب باسلیقه، با حوصله، ماهر و با تجربه استفاده کنید.

از دیگر نکات ضروری و مهم این مرحله باید به رعایت تمیزی و نظافت موزاییک‌های نصب شده اشاره کرد. چرا که در هنگام نصب، به دلیل عسلی بودن ملات زیرکار موزائیک، ممکن است مقداری از آن از بین درزهای موجود خارج شده و بر روی سطح موزاییک بریزد. اگر ملات به مدت طولانی روی سطح موزائیک باقی بماند و تمیز نشود ممکن است پاک کردن آن نیازمند صرف زمان بیشتری شود. بنابراین می‌بایست به محض مشاهدۀ چنین اتفاقی با یک دستمال نم‌دار سطح موزاییک‌ها را تمیز کرد تا ملات روی آن خشک نشود. هم‌چنین اگر ملات روی موزاییک بچسبد و پاک نشود ممکن است باعث تیره شدن و آسیب زدن به شکل ظاهری موزاییک شود.

پس از انجام تمامی مراحل فوق به هیچ‌عنوان نباید به مدت دو شبانه روز بر روی موزاییک‌های نصب شده، رفت و آمدی صورت گیرد چرا که ممکن است باعث آسیب به ملات زیرکار شود و از قدرت چسبندگی آن کم کند.

هم‌چنین برای بهتر گرفتن ملات بندکشی شده، می‌توان از پاشیدن پودر سنگ و سیمان بر روی درزها استفاده کرد. فراموش نکنید پس از پاشیدن پودر سنگ می‌بایست سطح موزاییک را به کمک یک جارو به خوبی تمیز کرد چرا که اگر پودر سنگ بر روی سطح موزاییک باقی بماند، می‌تواند براقیت آن را تا حد زیادی کاهش دهد.